2. Sınıf Türkçe Metin Türleri (Hikaye, Masal Ve Şiir) Konu Anlatımı

Türkçede metinler düz yazı (mensur) ve şiir (manzum) olarak ikiye ayrılır. Her metnin kendine özgü kuralları vardır. Örneğin hikayeler olan ya da olabilecek olaylar anlatırken, masallarda daha çok doğaüstü olaylara yer verilir. 2. sınıflar için metin türlerinden hikaye, masal ve şiiri anlattık.

Hikayeler olay ve durum hikayesi olarak ikiye ayrılır. Anlattığı konuya göre farklılık gösteren hikaye çeşitleri de mevcuttur. Şiirler ise işlediği konuya ve üslubuna göre beş ana grupta toplanır.

 Metin Türleri

 1- Şiir ve Türleri:

Mecaz, mübalağa gibi söz sanatlarından faydalanılarak yazılan manzum eserlere şiir denir. Şiirler anlattıkları konuya göre 5’e ayrılır.

 1.A. Pastoral Şiir:

Doğa ve doğa sevgisinin ön plana çıkarıldığı şiirlere, pastoral şiir denir. Kır ve köy yaşamının ayrıntılı bir şekilde anlatıldığı şiir türüdür. Pastoral şiirlerde sık sık ağaç, çiçek, kuş gibi imgeler kullanılır. Özellikle Türk Halk Edebiyatında önemli bir yeri olan pastoral şiirde dil, sadedir. Yunus Emre ve Karacaoğlan’ın birçok şiiri pastoral özellikler taşır.

 1.B. Lirik Şiir:

Aşk, özlem, sevgi gibi duyguların anlatıldığı şiirlere lirik şiir denir. Düşünce ve gözlemlerden çok duygular ön plandadır. Cahit Sıtkı Tarancı, Abdülhak Hamit Tarhan ve Yahya Kemal Beyatlı, en önemli liri şairlerimiz arasında yer alır.

 1 C. Didaktik Şiir

Öğüt vermek için yazılan, öğretici şiirlere didaktik şiir denir. Dilimize Fransızcadan geçmiş olan ”didaktik” sözcüğü ”öğretici” demektir. Didaktik şiirde duygular ikinci plandadır. ”Düşünce şiiri” olarak da bilinir. Tevfik Fikret ve Necip Fazıl Kısakürek, didaktik şiir türünde eserler kaleme almıştır.

 1.D. Epik Şiir

Genelde yiğitlik ve kahramanlık konularının işlendiği şiir türüdür. Genelde uzun yazılan epik şiirde öyküleme yöntemi de sıklıkla kullanılır.

 1.E. Satirik Şiir

İçinde kinaye ve tariz gibi söz sanatlarının kullanıldığı şiirlere satirik şiir denir. Toplumsal bir meseleye değinmek ya da bir kişiyi eleştirmek için yazılır. Divan edebiyatı şairlerinden Nefi’nin yazdığı şiirler, satirik şiir türüne örnek gösterilebilir.

 2- Hikaye ve Türleri:

Hikaye, bir düz yazı türüdür. Maupassant tarzı hikayelere olay, Çehov tarzı hikayelere durum öyküsü adı verilir. Her iki hikaye türünde de bulunması zorunlu unsurlar vardır. Bunlar olay, karakterler, zaman, mekan, dil ve anlatımdır. Her öyküde en az bir olay birkaç karakter aracılığıyla okura anlatılır. Öykünün geçtiği yerlere mekan denir. Geçmiş ya da şimdiki zamanda geçen öykülerin anlatım türleri ikiye ayrılır. Birinci kişi ağzından anlatımda olaylar ana karakterin gözünden anlatılır. Üçüncü kişi ağzında is anlatıcı yazardır. Ahmet Mithat Efendi ve Ömer Seyfettin en önemli hikayecilerimiz arasında yer alıyor.

 1.A. Olay Hikayesi:

Klasik vaka hikayesi adıyla da bilinen bu hikayelerde, karakterlerin duygu ve düşünceleri arka plandadır. Olaylar çok hızlı bir şekilde gelişir ve okurun merakı canlı tutulur. Olay örgüsü, giriş, gelişme ve sonuç bölümlerinden oluşur. İlk örneklerini Fransız yazar Guy de Maupassant verdiği için, bu isimle özdeşleştirilmiştir.

 1.B. Durum Hikayesi:

Diğer adı kesit hikayesidir. Olay örgüsünden çok karakterlerin duyguları ve iç gözlemlerine yer verilir. Olay hikayesine göre çok daha sade bir üslupla yazılır. Hayatın içinden bir kesit sunduğu için giriş gelişme sonuç bölümlerinden oluşması zorunlu değildir.

 3- Masal ve Türleri:

Olağanüstü olayların tamamen hayal ürünü olan karakterlerle anlatıldığı anonim halk edebiyatı türüdür. Sözlü kültürümüzde önemli bir yeri olan masallar üç türe ayrılır.

 1.A. Asıl Masallar:

Klasik masal türüdür. Külkedisi ve Kırmızı Başlıklı Kız, asıl masallara örnek gösterilebilir.

 1.B. Zincirleme Masallar:

Karakterlerin aynı kalıp anlatılan olayların değiştiği masallardır. Örneğin: Keloğlan Masalları, Nasreddin Hoca Masalları

 1.C. Hayvan Masalları:

Karakterlerinin hayvanlar arasından seçildiği masal türleridir. Çocuklara belli başlı konularda ders verme amacıyla yazılır.