Page 85 - TÜRKÇE 3. SINIF
P. 85
VÜCUDUMUZUN UYARI SİSTEMİ: AĞRI
Diş a¤r›s›, k›sa süre içinde bir diş hekimine gitmemiz gerekti¤ine işaret eder. Küçük bir
çürü¤ün habercisi olan bu a¤r›y› önemsemezsek, dişimizi çektirmek zorunda kalabiliriz. So¤uk
alg›nl›¤› oldu¤umuzda bo¤az›m›z a¤r›yabilir. Bu durumda bol s›v› içer ve dinleniriz; gerekirse de
ilaç al›r›z. Kar›n a¤r›s› çekmek, s›kl›kla baş›m›za gelen bir şeydir. Ancak baz› kar›n a¤r›lar›, ciddi
hastal›klar›n habercisi olabilir. Örne¤in, başlang›çta çok dikkate almad›¤›m›z ve gittikçe şiddetini
art›ran bir kar›n a¤r›s›, ilerlemiş bir apandisitin (kör ba¤›rsak iltihab›) işareti olabilir. Bu durum-
daki bir hasta, hemen ameliyat edilir ve genellikle tekrar eski sa¤l›¤›na kavuşur. A¤r›lar, akut
(geçici) ya da süre¤en (kronik) tipte olabilirler. Örne¤in, bilekte burkulma, s›cak bir şeye de¤ince
ortaya ç›kan yanma ya da diş çürüklü¤üne ba¤l› olarak
oluşan a¤r›lar akut a¤r›lard›r. Bu tip a¤r›lar, şiddetli
olabilirler, ancak uzun sürmezler. Süre¤en a¤r›lar da
sürekli tekrarlan›r. Mide ülserleri, eklem yang›s› (artrit)
benzeri durumlarda oluşan a¤r›lar süre¤endir.
AĞRI NASIL OLUŞUR?
D›şar›dan ald›¤›m›z uyar›lar, dokular›m›za zarar
verdi¤inde ya da zarar verme tehlikesi oluşturdu¤unda
a¤r› ortaya ç›kar. A¤r›ya neden olan uyar›lar, a¤r›y›
almak üzere özelleşmiş almaçlarla (reseptör) al›n›r.
ÖRNEK
Vücudun tüm yüzeyinde ve her organda bulunan bu
almaçlara “nosiseptörler” denir. Serbest sinir uçlar›nda
bulunan bu almaçlarca al›nan uyar›lar, sinir hücreleri
arac›l›¤›yla önce omurili¤e, oradan da beyne iletilir.
A¤r›, beyinde, özellikle de talamus bölgesinde yorum-
lan›r. ‹şin ilginç yan›, beyinde a¤r›y› alan almaçlar yok-
tur. Bu nedenle beynin kendisi a¤r›y› hissetmez. Beyin
a¤r›yla ilgili iletileri ald›¤›nda, zarar gören bölgenin
a¤r›d›¤›n› hissederiz. Vücudumuz da buna göre bir
tepki oluşturur.
85
